Навіны з Чалым 14 лютага Чаму выбары ў Беларусі па-за палітыкай, і кім Лукашэнка хоча бачыць святароў

Справаздача Лукашэнкі перад Лукашэнкам і ўнікальная народаўладдзе — разбор апошніх навін Беларусі з Сяргеем Чалым.

Аляксандр Лукашэнка 10 лютага сустрэўся з прадстаўнікамі рэлігійных канфесіяў, а на наступны дзень правёў паседжанне прэзідыуму Усебеларускага народнага сходу. Незалежны эканамічны эксперт Сяргей Чалы пракаментаваў галоўныя навіны апошніх дзён у праграме «Навіны з Чалым». Публікуем некаторыя цытаты.
Змест
00:00 Нястомны Лукашэнка
03:00 Лукашэнка і УНС
04:40 Ілюзія легітымнасці
06:16 Рэлігія па-за палітыкай
08:20 АМАП, ГУБАЗіК і царква
12:00 Кніга пра Лукашэнку

Аб марнасці ВНС

«Нішто так наглядна не дэманстравала марнасць як механізмаў, з дапамогай якіх планавалася ажыццяўленне транзіту ўлады, так і самога Лукашэнкі ў цяперашнім статусе, як нядаўняе пасяджэнне прэзідыуму Усебеларускага народнага сходу.

Самому пасяджэнню папярэднічала тое, што тэлеграм-канал "Пул першага" назваў асаблівай формай народаўладдзя ў дзеянні, якую яны разгледзелі ў рассаджванні ўдзельнікаў. Вышэйшыя службовыя асобы апынуліся ў далёкай частцы стала, а асноўныя ўдзельнікі, члены прэзідыуму, бліжэй да Лукашэнкі. Такое вось унікальнае народаўладдзе, вызначанае блізкасцю да аўтакрата.

Ад сябе заўважу: нішто так не дэманструе адметнасць народаўладдзя, як няздольнасць запомніць колькасць членаў прэзідыуму. Іх трынаццаць, а не чатырнаццаць, як паказана ў тэлеграм-канале. А чатырнаццатым там быў кіраўнік сакратарыята УНС, [Аляксандр Лукашэнка яго] асабіста прызначыў яшчэ да абрання членаў прэзідыуму.

Ужо з першых слоў таго, як апісвае мерапрыемства прэс-служба Лукашэнкі, відаць, якія цяжкасці яны адчуваюць у гэтай абсурднай сітуацыі сумяшчэння ім двух пастоў: "Прэзідэнт Беларусі, Старшыня УНС Аляксандр Лукашэнка 11 лютага правёў паседжанне Прэзідыуму Усебеларускага народнага сходу".

Не ўсюды атрымліваецца абысціся так проста, пералічваючы пасады праз коску. Вось, у якой якасці гаворыць Лукашэнка пра тыя пытанні, якія павінны быць вынесеныя на УНС: "Адно з галоўных — выступленне прэзідэнта са штогадовым пасланнем да беларускага народу і сходу". Тут ён, відавочна, кіраўнік УНС, якому дакладвае прэзідэнт».

Справаздача Лукашэнкі перад Лукашэнкам

«Паспешнасць прызначэння электаральнай кампаніі, з аднаго боку, зрабіла дзіўнай справаздачу Лукашэнкі перад Лукашэнкам аб праведзенай працы і прадстаўленне перадвыбарнай праграмы на наступную пяцігодку пасля выбараў. Але, з іншага боку, гэта зрабіла магчымым вярнуцца да старой ідэі, дзеля якой Усебеларускі народны сход павінен быў атрымаць свой канстытуцыйны статус.

А менавіта, як сказаў старшыня Канстытуцыйнага суда Пётр Міклашэвіч: "Усебеларускі народны сход як вышэйшы прадстаўнічы орган народаўладдзя і дзяржавы варта надзяліць правам разгляду пытання аб легітымнасці выбараў прэзідэнта Рэспублікі Беларусь і тым самым выступіць гарантам аб'ектыўнай ацэнкі волевыяўлення народу на выбарах прэзідэнта".

То бок ідэя была ў тым, каб ва ўмовах адсутнасці легітымнасці, шляхам складаных маніпуляцый рукамі, стварыць ілюзію гэтай самай легітымнасці. Я так і ўяўляю сабе, як гэта можа выглядаць. Таварыш прэзідэнт, я як старшыня УНС урачыста ўручаю вам пасведчанне аб вашай легітымнасці. Дзякуй, таварыш старшыня, я высока цаню вашу незалежную ацэнку. Дзякуй, Аляксандр Рыгоравіч. І вам дзякуй, Аляксандр Рыгоравіч».

Выбары па-за палітыкай

«І калі ў выпадку УНС выразнага тлумачэння таго, чаму мерапрыемства, якое планавалася правесці да выбараў, адбылося пасля іх, так і не знайшлося, то такое тлумачэнне знайшлося ў выпадку сустрэчы Лукашэнкі з прадстаўнікамі рэлігійных канфесіяў.

"Той факт, што цяперашняя сустрэча адбылася ўжо ў паслявыбарчы перыяд, хоць першапачаткова яе планавалася правесці менавіта да прэзідэнцкіх выбараў, сведчыць пра тое, што рэлігія ў Беларусі па-за палітыкай. <...> Я кажу: сустрэнемся пасля выбараў і пагаворым пра надзённыя праблемы", — [сказаў Лукашэнка].

Наогул, калі чалавек, які ўдзельнічае ў выбарах, прапануе прадстаўнікам рэлігійных канфесіяў — "давайце вы сустрэнецеся са мной ужо пасля выбараў", кажа не пра тое, што рэлігія па-за палітыкай, а пра тое, што выбары па-за палітыкай. Ці, дакладней сказаць, палітыка па-за выбарамі, таму што ад выбараў ніяк не залежыць».

Пра ідэалогію са святарамі

«Рэлігія акурат у Беларусі з'яўляецца палітычным пытаннем. Гэта толькі на першы, неспрактыкаваны погляд здаецца, што сустрэча з прадстаўнікамі канфесіяў была прысвечана ўнікальнай беларускай этнаканфесійнай мадэлі, "якая магла б стаць прыкладам для многіх". Трэніраванае вуха чакала б пачуць: "якая даказала сваю эфектыўнасць". Але, як стане ясна падчас гэтай сустрэчы, Лукашэнка не зусім ёю задаволены. 

Нягледзячы на міжканфесійны, міжэтнічны свет, адсутнасць дыскрымінацыі па нацыянальнасці або веравызнанні, даўнюю традыцыю рэлігійнай талерантнасці, якой славілася беларуская зямля яшчэ з часоў рэлігійных войнаў у Еўропе, Лукашэнка знаходзіць падставы для папрокаў на адрас кіраўнікоў арганізаваных рэлігіяў у Беларусі. І прэтэнзія гэтая, як вы ўжо маглі здагадацца, цалкам звязаная з палітыкай і выбарамі, [піша БелТА]: “Аляксандр Лукашэнка нагадаў пра падзеі 2019-2020 гадоў, уключаючы пандэмію, унутрыпалітычныя падзеі. «Як бы я ні імкнуўся да вас дагрукацца і да сваіх людзей, я шчыра прызнаю, што не ўсе зразумелі тое, што адбываецца. <...> І гэта адна з прычын, хай не самая галоўная, якой скарысталіся нашы праціўнікі, асобныя ворагі для таго, каб перавярнуць краіну. <...> І вы павінны пагадзіцца з тым, што разам з намі не дапрацавалі дзесьці»". <...>

Гэта размова не пра рэлігію, не пра веру і пра адносіны з богам. Гэта размова пра ўладу. Лукашэнка хоча бачыць святароў ідэалагічнымі работнікамі».